Η … Ευρωλάνδη περνά από την τραγωδία στη φάρσα

Ουφ, τι ευρώ-χρονιά ήταν κι αυτή… Η παράσταση άνοιξε με μια ελληνική τραγωδία και κλείνει με μια ευρωπαϊκή φάρσα. Η Ελλάδα ανακάλυψε ότι δεν μπορούσε να αποπληρώσει τους πιστωτές της, η Ιρλανδία θεώρησε ότι μπορούσε, αλλά δεν μπορούσε, η Πορτογαλία και Ισπανία πιστεύουν ότι μπορούν αλλά δεν μπορούν. Και η ευρωπαϊκή γραφειοκρατία απάντησε με μια φαρσική υπόσχεση για τη θέσπιση ενός απροσδιόριστου μηχανισμού που θα συγκεντρώσει ένα απροσδιόριστο ποσό για να αποπληρώσει ένα απροσδιόριστο κομμάτι όλων αυτών των λογαριασμών. Υπό την προϋπόθεση ότι θα το επιτρέψει η Γερμανία.

Το πιο ενδιαφέρον στοιχείο για τη χρονιά που τελειώνει αύριο είναι πως η αναταραχή στις αγορές δικαίωσε τους ευρωσκεπτικιστές – οι οποίοι είχαν υποστηρίξει ότι η νομισματική ένωση δίχως τη δημοσιονομική ένωση δεν θα ήταν μακροπρόθεσμα βιώσιμη – και αποτέλεσε το δίχως άλλο νίκη για εκείνους που πάντα θεωρούσαν τη δημιουργία του ευρώ ως το πρώτο θεμελιώδες βήμα στο δρόμο για την πολιτική ένωση της Ευρώπης.

Αυτή τη χρονιά είδαμε τις αγορές να συνειδητοποιούν ότι υπάρχουν διαρκείς διαφορές ανάμεσα στην Βόρεια και τη Νότια Ευρώπη. Οι χώρες με τα μεγάλα δημόσια ελλείμματα δεν θα μπορούν πια να δανείζονται με τους ίδιους όρους με τη Γερμανία. Ούτε οι μεταβιβάσεις πόρων στην Ισπανία θα μπορούν να καλύπτουν την εξάρτηση της χώρας από μια μη βιώσιμη φούσκα της κτηματαγοράς που τροφοδοτήθηκε από τα τοπικά ταμιευτήρια τα οποία έτειναν να χορηγούν δάνεια και με την υποψία ακόμη μιας ένδειξης ότι θα μπορούσαν να αποπληρωθούν. Ούτε θα μπορεί πια η Πορτογαλία να πείθει τις αγορές να την χρηματοδοτούν με εύλογους όρους παρά την αδυναμία της οικονομίας της να πετύχει και την ελάχιστη έστω ανάπτυξη. Με δύο λόγια, το πάρτι τελείωσε.

Αλλά ένα νέο πάρτι αρχίζει τώρα, με συν-οικοδεσπότες την ευρωπαϊκή γραφειοκρατία και τη Γερμανία, με την μεν πρώτη να παρέχει την αίθουσα συναντήσεων, τη δε δεύτερη τα χρήματα. Αρχικά είχαμε τα ορεκτικά, τη διάσωση της Ελλάδας και της Ιρλανδίας όταν έχασαν την πρόσβαση στις διεθνείς αγορές. Στη συνέχεια είχαμε το κυρίως γεύμα: τη θέσπιση ενός μηχανισμού διάσωσης που θα εξασφαλίζει στους πιστωτές ότι κανένα κράτος που έχει κληθεί στο ευρωπαϊκό πάρτι δεν πρόκειται να καταλήξει σε χρεοστάσιο.  Τέλος έχουμε το επιδόρπιο, ένα εκλεκτό γλύκισμα που υπόσχεται μια για πάντα ότι ποτέ ξανά δεν θα υπάρξει τέτοια κρίση στη ζώνη του ευρώ, επειδή όλα τα μέλη του κλαμπ είναι τώρα έτοιμα να ακολουθήσουν το δρόμο που πήραν οι Ηνωμένες Πολιτείες πριν 200 χρόνια. Όπως οι Ιδρυτές Πατέρες το περιέγραψαν όταν έβαλαν την υπογραφή τους στη Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας, «Δεσμευόμαστε αμοιβαία μεταξύ μας με τις Ζωές μας, τις Περιουσίες μας και την Ιερή Τιμή μας», με την έμφαση δοσμένη στο «Περιουσίες».

Όλα τα άλλα που έγιναν στη ζώνη του ευρώ το 2010 είναι ήσσονος σημασίας σε σχέση με την απόφαση για την υιοθέτηση μηχανισμών που θα αντικαταστήσουν – κάποιοι λένε θα συμπληρώσουν, άλλοι λένε θα εποπτεύσουν – τις εθνικές διαδικασίες λήψης αποφάσεων των δημοσίων οικονομικών, υπό τον έλεγχο της ευρωπαϊκής γραφειοκρατίας των Βρυξελλών, κατά μετατροπή της Συνθήκης της Λισσαβόνας. Αυτό είναι το βήμα που οι ιδρυτές του ευρώ θεωρούσαν ότι κάποια μέρα θα έπρεπε να γίνει. Η μέρα αυτή έφτασε κι εκείνοι είναι ευτυχείς.

Ή σχεδόν ευτυχείς. Επειδή το κόστος για αυτή την ‘πιο τέλεια ένωση’ (για να δανειστούμε ξανά από την αμερικανική εμπειρία, συγκεκριμένα τον όρο του αμερικάνικου Συντάγματος) είναι να επιτραπεί στη Γερμανία να γίνει λίγο περισσότερο ‘πρώτη μεταξύ ίσων’. Η Γερμανία είναι ο ταμίας και το κόστος για την κοινή χρήση της άψογης πιστοληπτικής της αξιολόγησης αλλά και της ισχύος της ταχέως αναπτυσσόμενης οικονομίας της είναι η συμμόρφωση με τις επιθυμίες της καγκελάριου Αγγέλα Μέρκελ. Σε τελική ανάλυση με το ήμισυ του εκλογικού της σώματος να επιδιώκει την επιστροφή στο γερμανικό μάρκο και ένα ακόμα μεγαλύτερο ποσοστό να εκφράζει δυσαρέσκεια για το ότι πρέπει να πληρώσει το κόστος του πάρτι των  Ελλήνων, η Μέρκελ δεν έχει άλλη επιλογή από το να ζητήσει έλεγχο σε αντάλλαγμα για το χρήμα που προσφέρει. Όπως το έθεσε ο Πίτερ Τσάιχαν του Stratfor Global Intelligence: «Η Γερμανία προσπαθεί να διαπραγματευτεί το χρήμα με το δικαίωμα να επιβάλει προσαρμογές που κατά κανόνα θα έπρεπε να διαχειρίζονταν μια πολιτική ένωση. Πρόκειται για ένα πολύ έξυπνο σχέδιο».

Έτσι λοιπόν τελειώνει κι αυτή η χρονιά για την Ευρωζώνη. Η Ελλάδα, η Ιρλανδία, η Πορτογαλία και η Ισπανία θα πρέπει να αναδιαρθρώσουν το δημόσιο χρέος τους, με τους  επενδυτές να είναι ήδη σε επιφυλακή εξαιτίας των προειδοποιήσεων της Γερμανίας ότι θα υποστούν ζημιές στο πλαίσιο της διαδικασίας για την ανακούφιση των εθνικών ισολογισμών. Όταν οι υπερχρεωμένες χώρες ολοκληρώσουν την αναδιάρθρωση, όχι μόνο οι δικές τους τράπεζες, αλλά και οι γερμανικές και των άλλων χωρών θα πρέπει να διαγράψουν μέρος του δημοσίου και εταιρικού χρέους που έχουν στους ισολογισμούς τους, και μάλιστα μέσα σε μια συγκυρία εντός της οποίας οφείλουν να αντλήσουν κεφάλαια προκειμένου να ανταποκριθούν στις νέες κεφαλαιακές απαιτήσεις. Το γεγονός αυτό θα περιορίσει την ικανότητά τους για παροχή δανείων που θα χρηματοδοτήσουν την ανάπτυξη ακριβώς πάνω στη στιγμή που η λιτότητα θα γράφει πάνω στις περιφερειακές οικονομίες εξαιτίας των όρων που τους επιβλήθηκαν από το ΔΝΤ, την ΕΚΤ, και τη γραφειοκρατία των Βρυξελλών, από την τελευταία για λογαριασμό της κ. Μέρκελ. Εν τω μεταξύ η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα κάνει ό,τι μπορεί. Την περασμένη βδομάδα σχεδόν διπλασίασε τις αγορές κρατικών ομολόγων για να αποτρέψει την άνοδο των επιτοκίων.

Και εδώ είναι η μεγάλη φάρσα. Όλη αυτή η απορρόφηση της Ευρώπης με τα εσωτερικά της έχει περιορίσει δραστικά τη σημασία της στην παγκόσμια σκηνή, οδηγώντας στο ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα από εκείνο που προσδοκούσαν οι οπαδοί της Ενωμένης Ευρώπης. Όπως το θέτει μια εσωτερική έκθεση της ΕΕ: «Η Ευρώπη δεν αποτελεί πια τη βασική στρατηγική μέριμνα της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής. Οι ΗΠΑ αναζητούν τώρα νέους εταίρους για να αντιμετωπίσουν τα νέα και τα παλαιά προβλήματα». Το ακόμα χειρότερο είναι ότι με το τέλος του χρόνου οι βασικοί παίκτες αυτής της φάρσας θα σπεύσουν σε μια ακόμη συνάντηση, αυτή τη φορά στο Πεκίνο.

Εν τω μεταξύ η Κίνα ρίχνει χρήμα στην Αφρική και στα άλλα αναπτυσσόμενα κράτη για να αγοράσει πόρους και πρωτίστως επιρροή. Τώρα, δήλωσε ο Κινέζος αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Γουάνγκ Κισάν, η χώρα του θα χρησιμοποιήσει τον πλούτο της για να στηρίξει την Ευρωζώνη. «Εκτιμούμε την υποστήριξη της Κίνας», απάντησε ο Ευρωπαίος επίτροπος οικονομικών και νομισματικών υποθέσεων Όλι Ρεν. Όπως κάνουν και οι ομόλογοί του στον αναπτυσσόμενο κόσμο.

Αναρτήθηκε από Κλεισθένης