Όσο υπάρχουν πίθηκοι....

Είμαι ζωντανός, είμαι υγιής, έχω να φάω. Έχω πόσιμο νερό, ένα ασφαλές μέρος να κοιμάμαι κι έναν άλλον πίθηκο να σφίγγω στην αγκαλιά μου. Όταν βρέχει κρυώνω. Όταν βγάζει ήλιο ζεσταίνομαι. Ξέρω να ανάβω φωτιά και να χρησιμοποιώ εργαλεία. Ξέρω να στέκομαι όρθιος. Μπορώ να κινούμαι, να γνωρίζω καινούργιους πιθήκους και να κρατάω επαφή με τους παλιούς. Μπορώ να μιλάω. Είμαι ελεύθερος να επιλέξω αν θα το κάνω ή όχι. Και πότε.

Είμαι ένας απολύτως φυσιολογικός πίθηκος. Πιο άτριχος από τα ξαδέλφια μου στα δέντρα και πιο σκεπτόμενος. Έτσι θέλω να πιστεύω τουλάχιστον.

Συχνά ονειρεύομαι ότι δεν είμαι πια πίθηκος. Ότι είμαι κάτι άλλο, κυρίαρχο και εκλεκτό. Κάτι σπουδαίο. Δεν είμαι ο μόνος βέβαια, αφού όλοι οι πίθηκοι έχουμε την τάση να φαντασιώνουμε κάτι παρόμοιο. Όπως έχουμε την τάση να μαζευόμαστε σε ομάδες, να μιμούμαστε ο ένας τον άλλον, να συναγωνιζόμαστε για το προνόμιο της αναπαραγωγής, να συσσωρεύουμε καρπούς για το χειμώνα και να ξεψειριζόμαστε στον ελεύθερο χρόνο μας. Υποθέτω ότι είναι στη φύση μας να το κάνουμε.

Μια φύση που δεν χάνουμε την ευκαιρία να απαρνηθούμε, προτάσσοντας σαν επιχείρημα τα επιτεύγματα του πολιτισμού που οικοδομήσαμε ανά τους αιώνες. Είμαστε οι μοναδικοί πίθηκοι που έχτισαν ποτέ πυραμίδες, πάτησαν στο φεγγάρι και στοιχημάτισαν στο χρηματιστήριο. Είμαστε οι μοναδικοί πίθηκοι που μπορούν να τρώνε πίτσα και να παρακολουθούν τηλεόραση ταυτόχρονα. Είμαστε οι μοναδικοί πίθηκοι που έχουν αποκτήσει τη δυνατότητα να εξοντώνουν ολοκληρωτικά οτιδήποτε αμφισβητεί την υποτιθέμενη ανωτερότητα τους.

Άρα αυτός ο κόσμος φτιάχτηκε για να μας ανήκει. Λογικό άλμα. Αφελές όσο και επικίνδυνο. Και ταυτόχρονα θεμελιώδες για την ύπαρξη οποιουδήποτε συστήματος κοινωνικής οργάνωσης και παραγωγής αξιών έχουμε δημιουργήσει μέχρι σήμερα. Οποιουδήποτε θρησκευτικού, ιδεολογικού, οικονομικού ή πολιτισμικού πλαισίου έχουμε αποδεχτεί ως κάτι φυσικό, δεδομένο και αναπόδραστο. Ενώ στην πραγματικότητα είναι κάτι εφήμερο και τεχνητό, κατασκευασμένο από πιθήκους που νομίζουν ότι δεν είναι πίθηκοι. Και που πιστεύουν ότι αυτό τους δίνει το δικαίωμα να ασκούν εξουσία ο ένας στον άλλον, παριστάνοντας τους θεούς. Αυτό κι αν είναι λογικό άλμα…

Η αλήθεια είναι ότι όσο και να αψηφούμε την ταπεινή βιολογική μας προέλευση, παραμένουμε ανήμποροι να ανατρέψουμε τους νόμους της φύσης. Τους μοναδικούς νόμους που είναι πραγματικά αμετάκλητοι και απαράβατοι, και που τέθηκαν σε ισχύ χωρίς τη βοήθεια απεσταλμένου. Τους νόμους που μας υπενθυμίζουν ότι είμαστε φθαρτοί, προσωρινοί και άρα σε καμία περίπτωση ιδιοκτήτες του κόσμου που μας περιβάλλει. Τους νόμους που μας ωθούν να εξελισσόμαστε, επαναπροσδιορίζοντας διαρκώς την πορεία μας ως είδος. Μέχρι να πάψουμε πλέον να είμαστε πίθηκοι ή μέχρι να καταφέρουμε να αφανιστούμε.

Όσο υπάρχουν πίθηκοι, οι ζωές μας θα συνεχίσουν να περιστρέφονται γύρω από τις προτεραιότητες που εμείς θέτουμε, και που τις περισσότερες φορές είναι εντελώς ανεξάρτητες από τις αντικειμενικές συνθήκες που μας επέτρεψαν να φτάσουμε ως εδώ. Όσο υπάρχουν πίθηκοι, οι κινητήριες δυνάμεις που διαμορφώνουν την ύπαρξη μας θα σχετίζονται με αλαζονικές όσο και ανυπόστατες πεποιθήσεις για το θέλημα του Θεού, το μεγαλείο του έθνους, το χρώμα του χρήματος και  το δίκιο του εργάτη. Εκτός αν κάποια στιγμή αποφασίσουμε να αναθεωρήσουμε εκ βάθρων τα πρότυπα της κοινωνίας μας, γκρεμίζοντας σαθρές δομές και χτίζοντας νέες που θα καθορίζονται από τις ανάγκες όλων μας. Αλλά τότε βέβαια δεν θα είμαστε πια πίθηκοι. Θα είμαστε κάτι άλλο.

Κλείνοντας, θα ήθελα να επισημάνω ότι στην αργή και βασανιστική εξελικτική μας πορεία πάντοτε υπήρχαν δύο κύριες κατηγορίες πιθήκων:

1) Αυτός που μαζεύει όσους περισσότερους καρπούς μπορεί για την πάρτη του, κλέβει τους καρπούς των άλλων, σφετερίζεται την εξουσία με δόλο, ασκεί βία για να  επιβληθεί και γενικά δε νοιάζεται καθόλου αν οι υπόλοιποι πίθηκοι ζουν ή πεθαίνουν.

2) Αυτός που συνεργάζεται ισότιμα με τα υπόλοιπα μέλη της κοινότητας, μοιράζεται τους καρπούς που βρίσκει μαζί τους, προασπίζεται το κοινό συμφέρον και δείχνει σεβασμό στο περιβάλλον.

Ο πρώτος πίθηκος έκανε περιουσία, απέκτησε θεσμική υπόσταση κι εξελίχθηκε σε ευαγγελιστή του δόγματος της ελεύθερης αγοράς. Ή οποιουδήποτε άλλου δόγματος του επιτρέπει να χειραγωγεί τα πλήθη και να απολαμβάνει προκλητικά προνόμια σε βάρος των υπολοίπων.

Ο δεύτερος πίθηκος έγινε άνθρωπος.
(Δεν γνωρίζω ποιος έγραψε το παραπανω άρθρο..)