Μοροζίνης.

Υπάρχουν πολλοί τρόποι να ακυρώσεις τον πολιτισμό σου, να αμαυρώσεις τα μνημεία σου και να κηλιδώσεις την ιστορία σου. Όταν μάλιστα ζεις σε μια χώρα γεμάτη “αρχαία κοτρώνια”, δε σε πολυνοιάζει, σιγά, υπάρχει πληθώρα, όλο και κάποια θα μείνουν όρθια.

Ένας τρόπος είναι να μεταθέτεις τις ευθύνες σου στον “Στρατηγό Άνεμο”, κλαψουρίζοντας μπροστά στις κάμερες πως “Μερικά δέντρα κάηκαν”, ενώ στο φόντο του πλάνου η Αρχαία Ολυμπία έχει γίνει στάχτη. Αυτός είναι ένας ριζοσπαστικός τρόπος.

Υπάρχει και ένας άλλος, μεθοδικότερος. Μπορείς να περικόπτεις σταδιακά τα κονδύλια για τον πολιτισμό, να προκαλείς το κλείσιμο θεάτρων και θεατρικών βιβλιοθηκών, να αφήνεις αφύλακτους αρχαιολογικούς χώρους (γιατί δεν πληρώνεις μισθούς φυλάκων), να κλείνεις ανασκαφές, να μην δίνεις χρήματα για την δημοσίευση ευρυμάτων (που υπάρχουν, είναι σημαντικά, αλλά είναι κλειδωμένα σε αποθήκες, αδημοσίευτα), να αφήνεις απλήρωτους τους εργαζόμενους σε χώρους πολιτισμού. Να αφήνεις το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο σου, την βιτρίνα σου δλδ, σε κατάσταση απαρχειωμένη, αρμόζουσα στην δεκαετία του ’50 από μουσειολογικής άποψης,  με ταμπελίτσες στην καθαρεύουσα δίπλα στα εκθέματα, μέχρι το σωτήριον ολυμπιακό έτος. Κατόπιν, να εκσυγχρονίζεις το μισό και να κόβεις όλος περηφάνεια την κορδέλα του “ολυμπιακού έργου”. Μπορείς να αφήνεις να ρημάζουν οι αρχαιολογικοί χώροι, να στέκουν ερηπωμένοι και θλιβεροί χωρίς οδηγούς, χωρίς ξεναγούς, αφιλόξενοι προς όσους, παρ’όλα αυτά, επιμένουν να τους επισκέπτονται.

Αφού τα κάνεις όλα αυτά, το ότι στέλνεις τα ΜΑΤ να ρίξουν χημικά μες το πιο σημαντικό σου αρχαίο μνημείο, σχεδόν μοιάζει πταίσμα. Το ότι αμολάς τους γκεμπελίσκους σου σε έναν αγώνα δηλώσεων και κόντρα-δηλώσεων, με στόχο να δικαιολογήσουν τα ασυμάζευτα, ψελλίζοντας ανοησίες για το διεθνές κύρος της χώρας και τον τουρισμό, είναι το φυσικό ένδυμα της βέβηλης αυτής πράξης σου.

Η ουσία είναι πως η προσέγγιση και η λογική του καθενός μας εξαρτάται από το περιεχόμενο που δίνουμε στην έννοια του πολιτισμού και της ιστορίας. Αν για μας ιστορία και πολιτισμός είναι καλά για τα μουσεία και τα σχολικά εγχειρίδια και η ζωή μας είναι αλλού, τότε προφανώς αποτελούν προσβολή οι συμβασιούχοι που διαμαρτύρονται στην Ακρόπολη, το πανώ του ΚΚΕ στον Παρθενώνα ή το φώτοσοπ του Focus. Τα μνημεία μας (μας;) και η ιστορία μας (μας;) αποτελούν περγαμηνές που διαθέτουμε για να καμαρώνουμε στους ξένους και να αυτοΐκανοποιούμαστε όταν μας πιάνουν εθνικές μοναξιές. Άρα είναι καλά να βρίσκονται στο ντουλάπι αποθηκευμένα: να τα ξεσκονίζουμε μια φορά το μήνα και να τα βγάζουμε από το ντουλάπι μια φορά το χρόνο, όταν έχουμε ξένους για να κάνουμε φιγούρα: όπως τα κεντητά σεμεδάκια της γιαγιάς, οι πορσελάνες της μαμάς και τα καλά μας παπούτσια. Δεν είναι καθημερινότητα, είναι ένας τύπος, άλλο ένα bullet point στο βιογραφικό μας, το πιο flashy μάλιστα. Όπως έχω εγώ το πτυχίο Αρχαιολογίας: κορνιζομένο, καλά ξεσκονισμένο, αλλά τελικά το ψωμάκι μου το βγάζω κάνοντας κάτι εντελώς άσχετο.

Για πολύ λίγους ανθρώπους, νομίζω, ο πολιτισμός και τα μνημεία είναι ζωντανοί οργανισμοί που ζουν μαζί μας -ή μάλλον ζούμε μαζί τους. Λίγοι άνθρωποι νιώθουν αληθινή συγκίνηση όποτε πάνε στον Παρθενώνα και βολτάρουν ανάμεσα στο Ερέχθειο και το ναό της Νίκης. Είναι εκείνοι οι λίγοι που πάνε συχνά, όχι εκείνοι που “πήγαν μια φορά με το σχολείο”. Αυτοί οι άνθρωποι, λοιπόν, ένιωσαν πως το μνημείο είναι ζωντανό, όταν το είδαν να συμμετέχει στην κινητοποίηση αληθινών ανθρώπων που αγωνίζονται για το ψωμί και τη δουλειά τους. Τι μας θυμίζει άλλωστε αυτό το συγκεκριμένο μνημείο: το μέτρο της Αρχαίας Αθήνας, την ισορροπία, τη λογική, το δημοκρατικό πολίτευμα. Αυτό το δημοκρατικό πολίτευμα, βάση του οποίου είναι το Σύνταγμα που πλέον “αποθανέτω η ψυχή του μετά των αλλοφύλων”.

Αν το βλέπεις έτσι το μνημείο, ζωντανό, παλλόμενο, αναπνέον -τότε μάλλον θα κατάλαβες πως το έπιασε δύσπνοια, όταν του έριξαν χημικά οι μαντραχαλάδες που το άλωσαν από την Κερκόπορτά του σήμερα το πρωί. Και θα το είδες που δάκρυσε: δεν ήταν από τα χημικά, ήταν επειδή το έπιασε απελπισία για τη δημοκρατία που συμβολίζει και που λέει πλέον να την βάλει στη φορμόλη, μια και καλή.

Τα πάντα είναι σχετικά. Για όσους έχουν αποφασίσει να υπηρετούν τις αγορές, τους ρυθμούς ανάπτυξης και τους τραπεζίτες, ο Παρθενώνας είναι ένα απαραίτητο αξεσουάρ για το προφίλ τους, ένα ωραίο και πιασάρικο trademark για να διαφημίζουν την sea&sun Greece with moussaka στους χρυσοφόρους τουρίστες: πλην όμως αναλώσιμο. Άμα περάσει η μπογιά του (ή άμα σκάσει το μάρμαρο από τα πολλά χημικά), θα βάλουν άλλο pin στο πέτο.

Δεν είναι σήμερα που συνέβη η αμαύρωση του πολιτισμού στην Ελλάδα: αυτό που συνέβη σήμερα ήταν το κερασάκι στην τούρτα της πολιτικής υπονόμευσης και σαμποτάζ του πολιτισμού, που επικρατεί εδώ και πολλά χρόνια. Ψάξε να βρεις πόσα λεφτά δίνει αυτό το κράτος από τον προΰπολογισμό του στο ΥΠΠΟ και κάνε μετά την σύνδεση με τα ασυντήρητα μνημεία, τους απλήρωτους φύλακες, τα θέατρα που κλείνουν και τους συμβασιούχους αρχαιολόγους. Makes sense, huh? Και μετά μας πείραξαν τα πανώ και το λουκέτο στην Ακρόπολη; Ποιος έβαλε πρώτος το λουκέτο αλήθεια;

===================

Και δηλαδή σοβαρά τώρα: ένας απλήρωτος επί 24 μήνες αρχαιολόγος που στο διάολο θες να πάει να διαδηλώσει για να απαιτήσει τα δεδουλευμένα του και το δικαίωμά του σε αξιοπρεπή εργασία;